Morfosintaxiaren bidez, perpausen azterketa egitea lortuko dugu, hau da, nola dagoen osatua eta nolakoa da sintagmen arteko lotura.

Hasteko, ERREGELA SINTAKTIKOAK zeintzuk diren ikusiko dugu:

· P    -> IS + AS
· IS   -> (Izlag) + IM + (Det)
· IM -> I + (grad) + (Izond)
        -> IB
        -> Izord
· Izlag -> IS + ea (-en/-ko)
· AS -> (adlag) + (IS nor) + (IS nori) + (Adond) + Ad
· Adlag -> IS + ea
· IS nor -> IS + 0
· IS nork -> IS + -k
· IS nori -> IS + -i

LABURDURAK


P: Perpausa
IS: Izen Sintagma
AS: Aditz Sintagma
Izlag: Izenlaguna
IM: Izen Multzoa
Det: Determinatzailea
​I: Izena
​


Izond: Izenondoa
Izord: Izenordaina
ea/km: erlazio atzizkia/kasu marka
Adlag: Adizlaguna
Adond: Aditzondoa
​A: Aditza
​Grad: graduatzailea

Nola hasiko gara perpausen azterketa egiten?


​1. ADITZ JOKATUA BILATU. Honek adieraziko digu zeintzuk diren perpausa osatzen duten sintagmak.


​Adibidea: 

Zure lagunak niri aldizkariak irakurri dizkit.


​2. Aditza aurkitu ondoren, galdera desberdinak egingo dizkiogu eta hauen erantzunek perpausa osatzen duten sintagmak zeintzuk diren adieraziko digute.


Adibidea:
​
​Zure lagunak niri aldizkariak irakurri dizkit.

Nor-Nori-Nork motako aditza denez, perpausean ISnor, ISnori eta ISnork izango ditugu.

NORK? Zure lagunak
NOR/ZER? aldizkariak
NORI? niri

Beraz, honen arabera hiru sintagma eta aditza izango ditugu. Aditzak beste informazio bat ere emango digu: sintagma hauen funtzioak zeintzuk diren.

IS NORK: BETI izango da SUBJEKTUA.
IS NOR edo ZER: IS NORK ez badago, IS NOR izango da subjektua. Bestela, OSAGARRI ZUZENA izango da.
​IS NORI: ZEHARKAKO OSAGARRIA izango da beti.